Τον Ιανουάριο το νομοσχέδιο για την αναμόρφωση των κωδίκων
Της ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΑΘ. ΣΚΙΤΖΗ
«Εώς το τέλος Ιανουαρίου του 2025 θα είναι έτοιμο το σχέδιο νόμου για την αναμόρφωση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών» αποκαλύπτει σε συνέντευξή του στη «Βραδυνή της Κυριακής» ο Υφυπουργός Δικαιοσύνης Ιωάννης Μπούγας. Ο Υφυπουργός προχωρά σε απολογισμό με θετικό πρόσημο ως προς την εφαρμογή του νέου δικαστικού χάρτη, και δηλώνει βέβαιος ότι θα επιδιωχθεί και θα επιτευχθεί συναίνεση για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας.
ΒτΚ.: Ένα από τα μεγάλα στοιχήματα της κυβέρνησης είναι ο νέος δικαστικός χάρτης. Η εφαρμογή του έχει ξεκινήσει με το νέο δικαστικό έτος. Από τον πρώτο μήνα εφαρμογής του τι συμπεράσματα βγάζετε;
Ι.Μπ.: Από την έναρξη του νέου δικαστικού έτους, η Χώρα μας απέκτησε για πρώτη φορά Δικαστικό Χάρτη. Για την παρακολούθηση της εφαρμογής αυτής της μείζονος αλλαγής, έχει συγκροτηθεί Ομάδα Έργου στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, ενώ εώς σήμερα, μέσω της πλατφόρμας, έχουν απαντηθεί περίπου πεντακόσια ερωτήματα.
Από τον πρώτο μήνα παρατηρούμε ότι δεν έχουν υπάρξει αναφορές για σημαντικά προβλήματα ή δυσλειτουργίες των δικαστικών σχηματισμών στην ελληνική περιφέρεια, στον Πειραιά και στη Θεσσαλονίκη. Μάλιστα, λόγω αύξησης των Δικαστών, οι υποθέσεις έχουν αρχίσει να επαναπροσδιορίζονται σε συντομότερο χρόνο.
Στα ποινικά δικαστήρια, παρατηρούμε ότι υπάρχει ήδη ταχύτερη εκδίκαση των υποθέσεων. Καθημερινά μπορεί να εκδικάζονται τουλάχιστον πενήντα περισσότερες υποθέσεις συγκριτικά με το προηγούμενο έτος.
Στο Πολιτικό Τμήμα, περιορίστηκαν σημαντικά οι υπηρεσίες των υπηρετούντων δικαστών, με αποτέλεσμα να εξασφαλίζεται περισσότερος χρόνος για τη μελέτη και έκδοση αποφάσεων.
Κατά τις δύο πρώτες εβδομάδες εφαρμογής του Δικαστικού Χάρτη, σαφώς παρατηρήθηκαν ορισμένες αρρυθμίες στο Πολιτικό Τμήμα, ζήτημα το οποίο επιλύθηκε από τη Διοίκηση του Πρωτοδικείου. Παράλληλα, όσα ζητήματα είχαν ανακύψει από τη ψηφιακή μετάπτωση, ως επί το πλείστον έχουν επιλυθεί.
ΒτΚ.: Πότε θα έχει ολοκληρωθεί η ριζική αναμόρφωση των Κωδίκων για την ορθότερη λειτουργία των δικαστηρίων;
Ι.Μπ.: Οι συσταθείσες Ομάδες Εργασίας στο Υπουργείο Δικαιοσύνης συνεχίζουν τις εργασίες τους για την αναμόρφωση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών, προκειμένου να παραδώσουν το σχέδιο νόμου έως το τέλος του Ιανουαρίου 2025. Στόχος των ρυθμίσεων είναι η αξιοποίηση του χρόνου της προδικασίας, και κυρίως η προσαρμογή των προθεσμιών, προκειμένου οι αποφάσεις να εκδίδονται σε χρόνο που δεν θα υπερβαίνει τον μέσο όρο έκδοσης τελεσίδικης απόφασης των χωρών του Συμβουλίου της Ευρώπης.
ΒτΚ.: Όσον αφορά στην εξαγγελία σας για ψηφιοποίηση της δικαιοσύνης, πόσο έχει προχωρήσει;
Ι.Μπ.: Αυτή την περίοδο, όλα τα ψηφιακά έργα, συνολικού προϋπολογισμού 220 εκατ. ευρώ, βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, και σύμφωνα με τη συμβατική μας υποχρέωση θα ολοκληρωθούν έως το πρώτο εξάμηνο του 2026. Με την ολοκλήρωση της β’ φάσης του ΟΣΔΔΥ-Π.Π., και την επέκτασή του σε όλους τους δικαστικούς σχηματισμούς της Χώρας, θα είναι εφικτή η ενοποίηση, ομογενοποίηση, απλούστευση και ψηφιοποίηση των δικαστικών και διοικητικών διαδικασιών των Δικαστηρίων. Ταυτόχρονα, προωθούμε όλες τις απαραίτητες θεσμικές αλλαγές που αφορούν την εφαρμογή του ψηφιακού φακέλου.
ΒτΚ.: Η επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης αλλά και η πραγματική έκτιση των ποινών αποτελούν ένα μεγάλο στοίχημα για την κυβέρνηση. Πόσο κοντά είστε στον στόχο;
Ι.Μπ.: Η Χώρα μας, δυστυχώς, έχει τη βραδύτερη απονομή Δικαιοσύνης σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αν λάβετε υπόψη ότι για την έκδοση τελεσίδικης απόφασης απαιτούνται περίπου 1450 ημέρες, όταν ο μέσος όρος των Χωρών του Συμβουλίου της Ευρώπης ανέρχεται σε 637.
Διακηρυγμένος στόχος της Κυβέρνησης, δια του Υπουργείου Δικαιοσύνης, είναι έως το τέλος της τετραετίας να πλησιάσουμε τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και νομίζω ότι θα το καταφέρουμε. Η αρχή έγινε με τη ψήφιση των ποινικών κωδίκων, οι οποίοι είχαν ως στόχο την πραγματική έκτιση των ποινών. Βέβαια, η έκτιση της ποινής δεν σημαίνει μόνο κράτηση σε σωφρονιστικό κατάστημα. Πλέον προβλέπονται και μπορούν να επιβληθούν από το Δικαστήριο εναλλακτικοί τρόποι έκτισης ποινής, όπως είναι η χρηματική ποινή και η παροχή κοινωφελούς εργασίας για αδικήματα ήσσονος ποινικής σημασίας.
ΒτΚ.: Βία ανηλίκων. Έχετε εξαγγείλει αυστηροποίηση της νομοθεσίας και των ποινών ειδικά για τους γονείς. Πότε θα τεθεί σε ισχύ;
Ι.Μπ.: Στο Υπουργείο Δικαιοσύνης με τους νέους ποινικούς κώδικες, εστιάσαμε στη διεύρυνση των αναμορφωτικών μέτρων. Πλέον, σε περίπτωση που ο ανήλικος τελέσει αδίκημα, το Δικαστήριο έχει τη δυνατότητα να επιβάλει την παρακολούθηση ειδικών εκπαιδευτικών, καλλιτεχνικών ή πολιτιστικών προγραμμάτων σε κρατικούς, δημοτικούς ή ιδιωτικούς φορείς, ή την παρακολούθηση προγραμμάτων αθλητισμού και συμμετοχή σε αθλητικά σωματεία.
Αντιλαμβανόμενοι ότι μέρος της ευθύνης έχουν και οι γονείς, στις περιπτώσεις που εκείνοι παραλείπουν να ασκήσουν αποτελεσματικά την εποπτεία στους ανηλίκους που διαπράττουν αδίκημα, αυξάνουμε σημαντικά το πλαίσιο επιβολής ποινών στους γονείς, όταν για παράδειγμα η πράξη του ανηλίκου ενέχει στοιχεία βίας, στρέφεται κατά ανηλίκου θύματος, ή ακόμη και στην περίπτωση που η πράξη που τέλεσε, αν την τελούσε ενήλικος θα ήταν κακούργημα.
ΒτΚ.: Το ΠΑΣΟΚ επανεξέλεξε πρόεδρό του τον κ. Ανδρουλάκη. Ο ΣΥΡΙΖΑ ακόμα βιώνει το δικό του αδιέξοδο. Εκκρεμεί και ένα ραντεβού Μητσοτάκη – Ανδρουλάκη. Βλέπετε περιθώρια σύγκλισης με το ΠΑΣΟΚ σε μεγάλα ζητήματα όπως για παράδειγμα η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας;
Ι.Μπ.: Πολιτική της Κυβέρνησης και άποψη του Πρωθυπουργού είναι ότι πρέπει να υπάρχει συναίνεση σε όλα τα ζητήματα, ιδίως τα μείζονα ζητήματα του έθνους, όπως είναι το πρόσωπο του Προέδρου της Δημοκρατίας. Η εκλογή της Προέδρου της Δημοκρατίας, κας. Αικατερίνης Σακελλαροπούλου, το 2020 έγινε με ευρύτατη συναίνεση, καθώς συγκέντρωσε 261 ψήφους. Είμαι βέβαιος ότι αυτό θα επιδιωχθεί και για την επόμενη εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας, όταν ο Πρωθυπουργός αποφασίσει να ανοίξει το σχετικό ζήτημα.
Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Βραδυνή της Κυριακής, στις 26-27 Οκτωβρίου 2024.