Απλοποιείται η διαδικασία χωρίς φυσική παρουσία στα δικαστήρια
Οι παρεμβάσεις στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (ν. 5221/2025)αναμένεται, σε συνδυασμό με την πλήρη εφαρμογή του δικαστικού χάρτη, να λειτουργήσουν ως θεσμικό εργαλείο για τη μείωση του χρόνου έκδοσης των δικαστικών αποφάσεων. Ειδικότερα, η μετάβαση σε μια ηλεκτρονική πλατφόρμα για τη δήλωση των «τρίτων» (π.χ. τραπεζών, εργοδοτών, ενοικιαστών) κατά τη διαδικασία της κατάσχεσης «στα χέρια» τους, είναι μια βαθιά τομή που βελτιώνει τόσο την απονομή δικαιοσύνης όσο και τις οικονομικές συναλλαγές. Σήμερα, η διαδικασία αυτή παραμένει συχνά πολύπλοκη, χρονοβόρα και γραφειοκρατική.
Όταν επιδίδεται ένα κατασχετήριο, συντάσσεται σχετικός φάκελος, γίνεται έλεγχος και υποβάλλεται δήλωση (θετική ή αρνητική) στο δικαστήριο, εντός συγκεκριμένης προθεσμίας. Η πλατφόρμα απλοποιεί αυτή τη σύνθετη διαδικασία, καθότι η δήλωση θα γίνεται άμεσα, χωρίς φυσική παρουσία στα δικαστήρια, αποσυμφωρόντας τις γραμματείες των δικαστηρίων, αλλά και διευκολύνοντας πολίτες και επιχειρήσεις. Έτσι, μια διαδικασία που σήμερα μπορεί να διαρκέσει μεγάλο διάστημα (λόγω πραγματοποίησης επιδόσεων, αναζήτησης φακέλων/στοιχείων, ενδεχόμενων αναβολών), πλέον θα ολοκληρώνεται με διαφάνεια, εντός λίγων ημερών, κάτι που θα μειώσει το διοικητικό βάρος και θα ενισχύσει την οικονομία.
Κατασχέσεις με ένα «κλικ»
Της Άννας Κανδύλη
Η ψηφιακή πλατφόρμα που προωθεί το υπουργείο Δικαιοσύνης για την επιτάχυνση της δέσμευσης περιουσιακών στοιχείων των οφειλετών.
Ριζικές αλλαγές στη διαδικασία κατάσχεσης απαιτήσεων «εις χείρας τρίτου», με σκοπό την απλούστευση, την επιτάχυνση και την ενίσχυση της διαφάνειας, προωθεί το υπουργείο Δικαιοσύνης. Οι αλλαγές, που εκτός απροόπτου θα ψηφιστούν από τη Βουλή έως το τέλος του έτους και παρουσιάζει σήμερα η Realnews, αναμένεται να φέρουν ένα πιο σύγχρονο και λειτουργικό σύστημα για οφειλέτες, πιστωτές, τράπεζες και φορείς είσπραξης.
Ακολουθώντας ευρωπαϊκά πρότυπα, το νέο πλαίσιο προβλέπει ότι η δήλωση του «τρίτου» - δηλαδή του φορέα που κρατά το απαιτούμενο ποσό (π.χ. τράπεζα, εργοδότης) - θα υποβάλλεται ηλεκτρονικά, μέσω ειδικής πλατφόρμας. Έτσι, δεν θα υπάρχει ανάγκη για χειρόγραφες δηλώσεις, παρουσία στα δικαστήρια και χρονοβόρα επίδοση εγγράφων. Ο «τρίτος» δεν θα χρειάζεται να καταθέτει κατασχετήρια με φυσική παρουσία, ούτε να επιδίδει με χαρτιά αφού η όλη διαδικασία θα γίνεται ψηφιακά.
Επίσης, το νέο σύστημα προβλέπει ότι τα έξοδα εκτέλεσης θα καθορίζονται εκ των προτέρων ούτως ώστε να γνωρίζουν εξαρχής ο οφειλέτης και ο πιστωτής ποιο είναι το πραγματικό «κόστος» της διαδικασίας.
Ασφάλεια
Ταυτόχρονα, προβλέπεται ότι η «έκδοση» του κατασχετηρίου θα γίνεται πλέον υποχρεωτικά από δικαστικούς επιμελητές, κάτι που θα προσδώσει στη διαδικασία αμεροληψία και μεγαλύτερη νομική ασφάλεια. Με αυτόν τον τρόπο, η κατάσχεση «εις χείρας τρίτου» εναρμονίζεται στην πράξη με άλλες μορφές εκτέλεσης (κινητά και ακίνητα), καθώς το σύνολο των πράξεων εκτέλεσης εμπίπτει σε ένα ενιαίο, τυποποιημένο πλαίσιο.
Για να γίνει πιο κατανοητό αρκεί να δούμε τι ισχύει σήμερα: Η κατάσχεση «εις χείρας τρίτου» (π.χ. μισθού, τραπεζικού λογαριασμού) μπορεί να γίνει και χωρίς άμεση επίβλεψη από δικαστικό επιμελητή - δηλαδή κάποιος δημόσιος ή ιδιωτικός φορέας έχει τη δυνατότητα να εκδώσει το κατασχετήριο, με αποτέλεσμα η διαδικασία να μην έχει πάντα «ουδέτερο» και ασφαλές πλαίσιο.
Πλέον, προβλέπεται ότι υποχρεωτικά η έκδοση του κατασχετηρίου θα γίνεται από δικαστικό επιμελητή ο οποίος αφενός θεωρείται ουδέτερος, αφετέρου έχει εκπαίδευση και εμπειρία στις εκτελεστικές διαδικασίες. Έτσι η διαδικασία γίνεται πιο αξιόπιστη και δίκαιη, γιατί υπάρχει κάποιος αρμόδιος που διασφαλίζει ότι όλα γίνονται σωστά για σύμφωνα με τον νόμο.
Όσον αφορά την εναρμόνιση με άλλες μορφές κατάσχεσης, σήμερα η κατάσχεση κινητών ή ακινήτων γίνεται πάντα με δικαστικό επιμελητή. Με τη νέα ρύθμιση και η κατάσχεση «εις χείρας τρίτου» μπαίνει στο ίδιο πλαίσιο. Δηλαδή, όλες οι εκτελεστικές πράξεις (κινητά, ακίνητα, απαιτήσεις τρίτων) θα ακολουθούν ένα ενιαίο, τυποποιημένο και ασφαλές σύστημα με αποτέλεσμα να μειώνεται η πιθανότητα λαθών ή αμφισβητήσεων, ενώ οι διαδικασίες γίνονται πιο προβλέψιμες και δίκαιες για όλους.
Αυτοματοποίηση
Τα οφέλη από τις αλλαγές αναμένεται να είναι πολλαπλά.
Για τους οφειλέτες: Η ψηφιακή υποβολή που θα γίνεται μέσω ειδικής πλατφόρμας, την οποία θα παρουσιάσει εντός των επόμενων ημερών η Ομοσπονδία Δικαστικών Επιμελητών Ελλάδας, σηματοδοτεί λιγότερη ταλαιπωρία καθώς δεν θα χρειάζεται ο οφειλέτης να μεταβεί σε δικαστήριο, ούτε να περιμένει σε ουρές. Η διαδικασία θα είναι ταχύτερη και πιο προβλέψιμη. Αν πρόκειται για μισθό ή σύνταξη, η νέα ρύθμιση μπορεί να προσφέρει καλύτερη προστασία, αφού ενδεχόμενα ακατάσχετα όρια θα είναι πιο εύκολα στον έλεγχο.
Για τους «τρίτους» (τράπεζες, εργοδότες, πιστωτές): Οι αλλαγές θα επιφέρουν σημαντική εξοικονόμηση χρόνου και πόρων, αφού θα αποφεύγονται οι γραφειοκρατικές υποχρεώσεις και η ανάγκη φυσικής παρουσίας. Η διαδικασία γίνεται πιο αυτοματοποιημένη, με λιγότερα περιθώρια λάθους ή καθυστερήσεων.
Για το κράτος και τη Δικαιοσύνη: Με την κεντρική, ηλεκτρονική διαχείριση των κατασχέσεων μειώνεται το διοικητικό φορτίο των δικαστηρίων και των γραμματειών, ενώ η εξέλιξη των εκτελεστικών διαδικασιών γίνεται πιο ομαλή και προβλέψιμη. Επίσης, η συμμετοχή δικαστικών επιμελητών προσθέτει έναν αξιόπιστο «θεματοφύλακα» της διαδικασίας, με μεγαλύτερη διαφάνεια και ασφαλή τήρηση των νομικών όρων.
Για την κοινωνία ευρύτερα: Το νέο πλαίσιο προάγει την ψηφιοποίηση και εκσυγχρονίζει την επικοινωνία Δημοσίου - ιδιωτών. Ειδικά σε περιπτώσεις πολλών απαιτήσεων ή πολλαπλών πιστωτών, η νέα διαδικασία καθιστά το σύστημα πιο λειτουργικό και λιγότερο επιρρεπές σε καθυστερήσεις.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Real News» στις 07 Δεκεμβρίου 2025.
Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Ώρα της Φωκίδας», στις 14 Οκτωβρίου 2025.