Νομοθετικές παρεμβάσεις για άμεση, αποτελεσματική και πιο προσιτή δικαιοσύνη για τους πολίτες

NewspaperInterview

Jun 4

Στον Μάνο Πιτσιδιανάκη

Ο υφυπουργός Δικαιοσύνης Ιωάννης Μπούγας με φόντο την ολοκλήρωση των εμβληματικών μεταρρυθμίσεων στον χώρο της δικαιοσύνης, όπως η αναμόρφωση των Ποινικών Κωδίκων και ο νέος Δικαστικός Χάρτης, περιγράφει στην «Political» τα επόμενα βήματα και διευκρινίζει τι σημαίνουν στην πράξη αυτές οι αλλαγές για την καθημερινότητα του πολίτη. Εξηγεί το πώς θα κερδηθεί το μεγάλο στοίχημα για ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης, αποσαφηνίζει το νέο τοπίο που θα παρουσιαστεί στη δικαιοσύνη με την ένωση Πρωτοδικείων-Ειρηνοδικείων και μας περιγράφει τη μεγάλη εικόνα για το πώς η ταχύτητα στην έκδοση των δικαστικών αποφάσεων θα συμβάλει στην ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης και των επενδύσεων. Ενόσω όμως φτάνουμε στην τελική ευθεία για τις κάλπες της 9ης Ιουνίου, στέλνει μήνυμα συμμετοχής στις κρίσιμες για τη χώρα ευρωεκλογές και στηλιτεύει την ποιότητα της αντιπολιτευτικής τακτικής κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου.

P.: Ολοκληρώθηκαν πρόσφατα δυο εμβληματικές μεταρρυθμίσεις στον χώρο της Δικαιοσύνης: η αναμόρφωση των Ποινικών Κωδίκων και ο Δικαστικός Χάρτης. Έχοντας πλέον μπροστά σας την μεγάλη εικόνα, τι σημαίνει αυτό στην πράξη για τη καθημερινότητα του πολίτη;

Ι.Μπ.: Οι παρεμβάσεις του Υπουργείου Δικαιοσύνης έχουν ως στόχο να καταστήσουν την απονομή Δικαιοσύνης στη χώρα μας πιο άμεση, αποτελεσματική και προσιτή προς τους πολίτες. Οι νέοι Ποινικοί Κώδικες, που ήδη εφαρμόζονται από την 1η Μαΐου, έχουν ως κανόνα ότι οι ποινές για σοβαρά πλημμελήματα, που τιμωρούνται με φυλάκιση άνω των δύο ετών, θα εκτίονται, ενώ ταυτόχρονα αυστηροποιούνται οι προϋποθέσεις αναστολής τους, καθώς και οι προϋποθέσεις τής υφ’ όρων απόλυσης των κρατουμένων. Μέσω αυτών των παρεμβάσεων επιχειρείται η προστασία των πολιτών από την μικρομεσαία εγκληματικότητα με ταυτόχρονη καταπολέμηση του διάχυτου αισθήματος ατιμωρησίας.

Οι νομοθετικές πρωτοβουλίες για την επιτάχυνση της ποινικής δίκης, την ενίσχυση των δικηγόρων με μεταφορά δικαστηριακής ύλης σε αυτούς, που ισχύει από την 1η Ιουνίου, αλλά και την εφαρμογή του Δικαστικού Χάρτη θα αλλάξουν εμφανώς τα δεδομένα που απονέμεται έως σήμερα η δικαιοσύνη στη χώρα μας. Παράλληλα, ο ψηφιακός μετασχηματισμός της δικαιοσύνης αλλά και η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό της θα δημιουργήσουν καλύτερες προϋποθέσεις που θα συμβάλλουν στην αναβάθμιση της ποιότητας και αποτελεσματικότητας απονομής της για την καθημερινότητα των πολιτών αλλά και της εθνικής μας οικονομίας.

P.: Ο νέος Δικαστικός Χάρτης πως θα συμβάλει στην ταχύτερη απονομή της Δικαιοσύνης;

Ι.Μπ.: Ο Δικαστικός Χάρτης αποτελεί βασικό μέρος του ευρύτερου σχεδίου του υπουργείου για αμεσότερη απονομή της δικαιοσύνης στη χώρα μας. Με την ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας αξιοποιείται καλύτερα το διαθέσιμο ανθρώπινο δυναμικό. Θα προστεθούν περίπου 1.000 πρώην ειρηνοδίκες στους υπάρχοντες πρωτοδίκες, με αποτέλεσμα να έχουμε συνολικά 2.100 πρωτοδίκες.

Ταυτόχρονα με αυτό το εγχείρημα θα επιτευχθεί ορθολογικότερη κατανομή της ύλης του πρώτου βαθμού. Με την εφαρμογή του Δικαστικού Χάρτη από το νέο δικαστικό έτος, δηλαδή από 16/9/2024, τα δικαστήρια από 217 θα ανέρχονται σε 113, η πλειονότητα των οποίων θα είναι πλέον παραγωγικά δικαστήρια κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα.

Με βάση τις εκτιμήσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας, από την εφαρμογή των ρυθμίσεων του Δικαστικού Χάρτη αναμένεται να αυξηθεί το ποσοστό εκκαθάρισης των πρωτοδικείων έως 24%, ενώ θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο με τη συνδυαστική εφαρμογή του νόμου για την ενίσχυση της δικηγορικής ύλης, των διατάξεων του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και τις λοιπές θεσμικές παρεμβάσεις που επεξεργαζόμαστε.

Όλα αυτά λοιπόν συνολικά θα συμβάλουν στην επιτάχυνση και αποτελεσματικότητα της δικαιοσύνης προκειμένου η χώρα μας να πλησιάσει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο των 637 ημερών για την έκδοση τελεσίδικης απόφασης από τη μέρα κατάθεσης δικογράφου.

P.: Κατά της διάρκεια της συζήτησης για τον νέο Δικαστικό Χάρτη εκφράστηκε μια αμφισβήτηση αναφορικά με το αν θα μπορούσε να ανταποκριθούν οι ειρηνοδίκες στις νέες απαιτήσεις από την εφαρμογή του Δικαστικού Χάρτη;

Ι.Μπ.: Στα Πρωτοδικεία εκδικάζονται και θα συνεχίσουν να εκδικάζονται όλες οι υποθέσεις όπως και σήμερα. Στα πρώην Ειρηνοδικεία, που αναβαθμίζονται σε Περιφερειακές έδρες Πρωτοδικείων, εκτός της Περιφερειακής Ενότητας Αττικής, από 16/9/2024 θα εκδικάζονται όλες οι αστικές υποθέσεις καθ’ ύλην αρμοδιότητας Μονομελούς Πρωτοδικείου.

Να τονίσω ότι οι ειρηνοδίκες είναι έμπειροι δικαστές, κυρίως σε αστικές υποθέσεις. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια λαμβάνουν ίδια εκπαίδευση με τους πρωτοδίκες. Άλλωστε, με τις διατάξεις του Δικαστικού Χάρτη προβλέπεται οι πρώην ειρηνοδίκες να παρακολουθήσουν υποχρεωτικά προγράμματα επιμόρφωσης για υποθέσεις που δεν άπτονταν στα έως σήμερα καθήκοντά τους προκειμένου να είναι έτοιμοι να ανταποκριθούν στα νέα τους καθήκοντα.

Ύστερα από την επιτυχή ολοκλήρωση των προγραμμάτων επιμόρφωσης θα εκδικάζουν το σύνολο των αστικών υποθέσεων, ενώ στην εκδίκαση των ποινικών υποθέσεων, θα εξακολουθήσουν να συμμετέχουν ως «αριστεροί» σε συνθέσεις τριμελών πλημμελειοδικείων. Επιπρόσθετα, έχουμε λάβει μέριμνα για την εκδίκαση υποθέσεων αρμοδιότητας Μονομελούς Πλημμελειοδικείου να απαιτείται η επιτυχής ολοκλήρωση των προγραμμάτων επιμόρφωσης που σας προανέφερα, καθώς και η παρέλευση δύο ετών από τη δημοσίευση του νόμου.

P.: Από την πρώτη στιγμή στις δημόσιες παρεμβάσεις σας έχετε συνδέσει την ταχύτητα στη δικαιοσύνη με την οικονομία και τις επενδύσεις. Πως λειτουργούν αυτά τα δυο πεδία ως συγκοινωνούντα δοχεία;

Ι.Μπ.: Το χρόνιο πρόβλημα της καθυστέρησης έκδοσης αποφάσεων στη χώρα μας, όπως αποδεικνύεται και από την κατάταξή της στην 146η θέση διεθνώς με βάση τον δείκτη απονομής δικαιοσύνης, δημιουργεί σαφώς προβλήματα στις επενδύσεις και στην επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα. Η καθυστέρηση επίλυσης των διαφορών καθυστερεί τις επενδύσεις και πολλές φορές τις ματαιώνει και αποθαρρύνει τους επενδυτές.

Ο εκσυγχρονισμός και η επιτάχυνση στην απονομή της δικαιοσύνης, η υπό επεξεργασία νέα δικονομία του Συμβουλίου της Επικρατείας αλλά και οι εναλλακτικές μορφές επίλυσης διαφορών θα ενισχύσουν τη διαφάνεια και ταχύτητα στην απονομή της δικαιοσύνης και ως συνέπεια θα αποτελέσουν τη βάση για την προάσπιση της οικονομικής προόδου της χώρας μας. Επομένως, η δημιουργία ενός θετικού επιχειρηματικού κλίματος θα οδηγήσει στην προσέλκυση επενδύσεων και αύξηση της επιχειρηματικότητας, ενισχύοντας την τροχιά οικονομικής ανάπτυξης στην οποία έχει εισέλθει η Ελλάδα τα τελευταία έτη.

P.: Η Δικαιοσύνη είναι το καταφύγιο για τον κάθε πολίτη. Συχνά όμως παρατηρούμε αστοχίες αλλά και κριτικές επισημάνσεις από τους πολίτες. Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να στείλετε σε όσους νιώθουν ότι έχει κλονιστεί η εμπιστοσύνη τους απέναντι στον θεσμό, όπως λένε συγγενείς των θυμάτων στη τραγωδία των Τεμπών ;

Ι.Μπ.: Οι πολίτες πρέπει να έχουν εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη και στους Δικαστές, οι οποίοι σύμφωνα με τις θεμελιώδεις συνταγματικές αρχές της ανεξαρτησίας και του αυτοδιοίκητου της Δικαιοσύνης, ασκούν το έργο τους με απόλυτη ανεξαρτησία και υπακούν μόνο στο νόμο και στη συνείδησή τους.

Οι απαντήσεις για το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών θα δοθούν αποκλειστικά από την ελληνική Δικαιοσύνη μέσα από μια αδιάβλητη και αντικειμενική διαδικασία αλλά και μία δικαστική απόφαση που θα αιτιολογεί πλήρως, όπως επιτάσσει το Σύνταγμα, την ετυμηγορία του Δικαστηρίου για το ποιος και σε τί βαθμό ευθύνεται.

P.: Βρισκόμαστε στη τελική ευθεία για τις ευρωεκλογές. Το περιβάλλον για τη ΝΔ, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, είναι πολύ ευνοϊκό . Την ίδια στιγμή, η αποχή μοιάζει να είναι ο μεγάλος αντίπαλος όλων των κομμάτων. Τι απαντάτε στον ψηφοφόρο που θεωρεί ότι με την αποχή ή τη λεγόμενη αντισυστημική ψήφο στέλνει μήνυμα δυσφορίας;

Ι.Μπ.: Στις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου, οι Έλληνες θα ψηφίσουν υπεύθυνα και συνειδητά στέλνοντας ένα ηχηρό μήνυμα για την σταθερότητα της χώρας, ψηφίζοντας για μία ισχυρή Ελλάδα στην Ευρώπη. Η αποχή και η αδιαφορία των πολιτών αποτελούν κίνδυνο για τη σταθερότητα και την πρόοδο της πατρίδας μας. Στο ευρωψηφοδέλτιο της παράταξης θα δείτε ότι υπάρχει μία ομάδα ικανών ανθρώπων που μπορούν να αντιπροσωπεύσουν τους Έλληνες πολίτες και είναι άξιοι να διαπραγματευτούν και να συμμετέχουν στη συνδιαμόρφωση των αποφάσεων που απασχολούν την καθημερινότητα των πολιτών αλλά και τα μεγάλα κρίσιμα ζητήματα που θα απασχολήσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση. Άλλωστε, η Νέα Δημοκρατία είναι ταυτισμένη ιστορικά ταυτισμένη με την Ευρώπη. Ας μην ξεχνάμε τον πρωταγωνιστικό ρόλο της παράταξης στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, καθ’ όλη τη διάρκεια της Μεταπολίτευσης και ειδικότερα μετά την είσοδο της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

P.: Ποιο είναι το πολιτικό στοίχημα που θέλει να κερδίσει η κυβέρνηση στη παρούσα πολιτική συγκυρία;

Ι.Μπ.: Η Κυβέρνηση και η παράταξη της Νέας Δημοκρατίας, όπως σας ανέφερα, επιδιώκει την σταθερότητα της χώρας. Μόνο μέσω της σταθερότητας μπορεί να συνεχιστεί η υλοποίηση του μεταρρυθμιστικού έργου της κυβέρνησης. Δεν υπάρχει επομένως περιθώριο για αποχή, αδιαφορία ή πειραματισμούς στις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου.

Το θετικό αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών θα δώσει συνέχεια στην πορεία προόδου και ανάπτυξης της χώρας. Από την επόμενη μέρα η κυβέρνηση θα μπορεί να διεκδικεί ακόμη μεγαλύτερη χρηματοδότηση και στήριξη από την Ευρώπη, ενώ θα συνεχίσει εντατικά να αντιμετωπίζει με κάθε δυνατό τρόπο τα προβλήματα της καθημερινότητας των πολιτών.

P.: Πώς σχολιάζετε την ποιότητα της πολιτικής αντιπαράθεσης στην έως τώρα προεκλογική περίοδο;

Ι.Μπ.: Καθ’ όλη την προεκλογική περίοδο η αντιπολίτευση, μείζων και ελάσσων, αρκείται κυρίως σε πρακτικές και συνήθειες επικοινωνίας με βασικά χαρακτηριστικά την τοξικότητα και τον λαϊκισμό, αξίες σταθερές από την παλιά εποχή του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και των ακροδεξιών συνοδοιπόρων του, που επιδιώκουν από κοινού να πλήξουν τη ΝΔ.

Παρατηρούμε ότι η αντιπολίτευση επιλέγει να αναλώνεται σε προσωπικές επιθέσεις, σε στρέβλωση της πραγματικότητας, σε μεγέθυνση επιμέρους υπαρκτών αδυναμιών -που ενώ οι ίδιοι πρωτίστως αναγνωρίζουμε και εργαζόμαστε για να τα βελτιώσουμε– εκείνοι συνεχίζουν με αοριστίες και ψέματα να προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα αίσθημα σύγχυσης στους πολίτες.

Είναι εμφανής πλέον η αδυναμία τους να κατανοήσουν, να εργαστούν επίμονα και μεθοδικά, να διεκδικήσουν και να αντιμετωπίσουν τα σύνθετα προβλήματα, που αντιμετωπίζει η χώρα μας, αφού έως και σήμερα δεν έχουν παρουσιάσει πραγματικές εναλλακτικές προτάσεις για το πώς οραματίζονται την Ελλάδα στην Ευρώπη αλλά και για την αντιμετώπιση των νέων ευρωπαϊκών προκλήσεων της επόμενης πενταετίας.

H Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας με ολοκληρωμένο πρόγραμμα προτάσεων συνεχίζει την πολιτική εθνικής σταθερότητας, αμυντικής θωράκισης, οικονομικής ανάπτυξης και διεκδικήσεων στην Ευρώπη, εξασφαλίζοντας για την χώρα μας εμπράκτως στήριξη. Έχουμε αναλάβει δέσμευση απέναντι στον ελληνικό λαό να προστατεύσουμε την χώρα μας και δεν θα επιτρέψουμε να συμβούν όλα όσα συνέβησαν την περασμένη δεκαετία, που θα γυρίσουν την Ελλάδα στην εποχή της αδράνειας, της μιζέριας, της αδιαφορίας, της πολιτικής ανυποληψίας και των πειραματισμών.